26.01.2024 | 11.00
BRAK WOLNYCH MIEJSCMiejsce zachwyca, ale nie tworzy dystansu. Zaprojektowana przez studio Tomasza Koniora nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (NOSPR) jest nowoczesna, ale też zanurzona w tradycji architektury Śląska: filary z cegieł przypominają fasady familoków górniczego osiedla. Wewnątrz gwarno jak w dawnej hucie: w ponad 400 pomieszczeniach rozlokowano biura, garderoby, sale prób, studia nagraniowe, restaurację i przestrzeń rekreacji. Wszystko to w harmonii materiałów: betonu, marmuru i drewna. Niektórzy porównują tę konstrukcję do jajka Fabergé w kunsztownej oprawie, inni do ogromnego statku zacumowanego pod dachem. Taki układ ma niebagatelne znaczenie, bo przestrzenie otaczające salę koncertową izolują ją od hałasów z zewnątrz. Nad akustyką sali NOSPR-u czuwał mistrz w swoim fachu – Yasuhisa Toyota z Nagata Acoustics, mający w portfolio Suntory Hall w Tokio czy Walt Disney Concert Hall w Los Angeles. Przestrzeń wokół budynku NOSPR-u wypełnia letni amfiteatr oraz zielony labirynt z grabu wzorowany na mapie Katowice z 1926 r. Gatunki roślin doradzał projektantom sam Krzysztof Penderecki, zapalony dendrolog.
NOSPR to Dream Team
Radzimir Dębski powiedział kiedyś o Narodowej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia, że to jego dream team. Międzynarodową renomę zespół zyskał, występując w najważniejszych salach koncertowych świata i współpracując m.in. z samym Leonardem Bernsteinem, Arturem Rubinsteinem, Marthą Argerich czy Krystianem Zimermanem, nagrywając setki płyt czy ścieżek do filmów (w tym słynnego Poloneza z „Pana Tadeusza”). Stał się także dream team’em dla słynnej amerykańskiej dyrygentki Marin Alsop, która w 2023 roku objęła funkcję dyrektor artystycznej NOSPR-u. Miejsce jest już dziś nie tylko ikoną jakości, ale także prężnie działającą instytucją kultury będącą domem dla wielu lokalnych rezydenckich zespołów. Można tu posłuchać orkiestr z najróżniejszych krajów Europy, koncertów artystów sceny operowej, ale i hip-hopowej czy nawet muzyki elektronicznej. Organizowane są warsztaty dla młodych dyrygentów, krytyków teatralnych i muzyków, spotkania autorskie w mieszczącej się w siedzibie BOOKiestrze, a począwszy od 2018 roku, co pięć lat – Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Karola Szymanowskiego. W 2023 r. w sali koncertowej stanęły nowe organy, największy taki instrument w Polsce i jeden z największych w skali Europy!
Przewodnikiem po NOSPR będzie Tomasz Konior
Architekt i urbanista. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W 2019 roku obronił pracę doktorską pt. „Ewolucja przestrzeni publicznej w budynkach dla muzyki”. Od 1995 roku prowadzi autorskie biuro architektoniczne Konior Studio. Autor ponad 200 budynków, głównie użyteczności publicznej. Szczególne uznanie przyniosły mu obiekty dla muzyki, m.in. Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia” w Katowicach, siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach z wielką salą koncertową uznaną przez organizacją ECHO za jedną z najlepszych w Europie, Zespół Szkół Muzycznych w Warszawie, Filharmonia w Brnie. Obecnie po wygranym konkursie w roku 2021 projektuje Nowy Kampus Akademii Muzycznej w Krakowie. Najnowszym, wielokrotnie nagradzanym projektem są nowe czytelnie Biblioteki Narodowej w Warszawie, które otrzymały m.in. tytuł Grand Prix w konkursie Nagroda Architektoniczna Prezydenta Warszawy oraz nominację do europejskiej nagrody architektonicznej Miesa Van der Rohe. Tomasz Konior otrzymał ponad 80 nagród architektonicznych oraz indywidualnych. Do najważniejszych wyróżnień należą: Leonardo Award (2007), Nagroda Międzynarodowej Unii Architektów (2008) Nagroda Roku SARP (2008), Medal im. Zygmunta Majerskiego (2010), Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2014), Iconic Awards, IDA Awards, A’ Design Award (2021). Jest członkiem Izby Architektów RP oraz Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP. W kadencji 2012–2015 pełnił funkcję Przewodniczącego Zespołu Koordynacyjnego Sędziów Konkursowych przy Zarządzie Głównym SARP. Jest współzałożycielem Instytutu Współczesnego Miasta. Angażuje się w społeczne inicjatywy na rzecz ochrony środowiska (Stowarzyszenie LIBRA) oraz promocję muzyki (Stowarzyszenie Katowice Natura Kultura). Miłośnik miasta i muzyki klasycznej. Pasjonat kotów i sztuki nowoczesnej.
Ostatnim etapem spaceru po NOSPR będzie wystawa zdjęć Bartka Barczyka - poświęcona pamięci Krzysztofa Pendereckiego w NOSPR, pod tytułem „12 słów mistrza”
Genialny twórca, dyrygent i wyjątkowy pedagog. Polski kompozytor, który pozostawił po sobie wielkie dzieła, na zawsze wpisane w historię światowej muzyki i kultury. Krzysztof Penderecki, bo o nim mowa, był niewątpliwie postacią wybitną, której dorobek artystyczny zmienił oblicze współczesnej muzyki klasycznej. Jego pamięci poświęcono wielkoformatową wystawę 12 słów mistrza, prezentującą prace znakomitego fotografa Bartka Barczyka. Inauguracja ekspozycji w NOSPR, towarzyszyła wykonaniu semi-stage jednej z wyjątkowych oper kompozytora – „Czarnej maski”. Wystawę zwiedzać można do połowy lutego 2024.
23 listopada 2023 roku, w rocznicę 90-tych urodzin Mistrza, w sali koncertowej Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia z siedzibą w Katowicach (NOSPR) odbyło się inscenizowane wykonanie koncertowe „Czarnej maski” Krzysztofa Pendereckiego. Orkiestrą dyrygowała znakomita Marin Alsop. Wydarzeniu towarzyszyła wielkoformatowa wystawa 12 słów mistrza, prezentująca fotografie Bartka Barczyka poświęcone Maestro Pendereckiemu. Wybór tak znaczącej daty, ale też miejsca, w którym odbyło się wydarzenie, nie był przypadkowy. Jako kompozytor i dyrygent Krzysztof Penderecki był związany z NOSPR przez kilkadziesiąt lat.
Sama koncepcja architektoniczna siedziby NOSPR to swoisty hołd złożony jego pamięci. Zaprojektowana przez studio Tomasza Koniora – cenionego architekta, właściciela Konior Studio, który nierozłącznie związany jest ze Śląskiem, jest nowoczesna, ale zanurzona w dawnym kontekście Katowic. Filary z cegieł, chropowate na powierzchni, gładkie i jaskrawoczerwone we wnękach, przypominają okna familoków górniczego osiedla Nikiszowiec. W środku wciąż jest tu prawdziwa fabryka harmonii materiałów: betonu, marmuru i drewna. Teren wokół siedziby wypełnia letni amfiteatr oraz zielony labirynt z grabu. Taki gatunek drzew doradził bowiem projektantom sam Krzysztof Penderecki, zapalony dendrolog.
Fot. Bartek Barczyk
